Zeytinyağı Nedir?

Zeytinyağı, doğanın bize sunduğu mucizevi bir besindir. Yüzyıllardır sofralarımızı zenginleştiren ve sağlığımıza pek çok fayda sunan doğal bir mucize olarak bilinir. Mitolojide "ölümsüz ağaç" olarak adlandırılan zeytin ağacının meyvesinden elde edilir. Kimyasal işlemlere gerek duymadan sadece zeytinin meyvesinin özenle işlenmesiyle elde edilen zeytinyağı, benzersiz özellikleriyle dikkatleri üzerine toplarken sağlığımız için de önemli bir rol oynar.

Doğal Zeytinyağı Nasıl Elde Edilir? 

Zeytinler, toz ve kirden arındırılmak için tazyikli su ile yıkanır ve ardından kırma ve ezme bölümüne yönlendirilir. Zeytinler bu aşamada hamur haline getirilir. Yoğurma işlemi sırasında sıcak ya da soğuk sıkım zeytinyağı elde etmek için belirli sıcaklık koşullarına dikkat edilir. 

Ayrıştırma işlemi ile yağ ve atık maddeler ayrılır. Atık olan pirina, zeytinin posası olarak kullanılabilir. Tekrar ayrıştırma (Santrifüj seperatör) işlemi, zeytinyağının en saf halini almasını sağlar. Son olarak zeytinyağı analiz ve tadım aşamasından geçer ve depolamaya hazır hale getirilir. 

Zeytinyağı, depolama sürecinde ısı, ışık ve oksijenin etkisinden korunur. Filtreleme işlemi isteğe bağlı olarak yapılır. Bu işlem zeytinyağını daha berrak hale getirir. Tüm bu aşamalar sonucunda taze ve kaliteli bir zeytinyağı elde edilir.

Doğal Zeytinyağı Nasıl Ayırt Edilir?

1. Koku ve Tat: Doğal zeytinyağı, taze zeytinlerin karakteristik kokusuna ve tadına sahiptir. Kokladığınızda zeytinimsi bir koku ve hafif baharatlı bir tat almalısınız.
2. Renk: Doğal zeytinyağı genellikle yeşilimsi veya sarımtırak bir renge sahiptir. Ancak gıdada renk değiştirmek çok kolay olduğu için renk sadece bir gösterge olup kaliteyi belirlemez.
3. Cam Şişe Tercihi: Zeytinyağı cam şişelerde saklanmalıdır. Çünkü cam, ışığın geçişini en aza indirir ve yağın okside olmasını önler.
4. Soğuk Sıkım Etiketi: "Soğuk Sıkım" veya "Soğuk Pres" etiketleri, yağın daha düşük sıcaklıklarda elde edildiğini ve daha fazla besin maddesini koruduğunu gösterir.
5. Üretim Tarihi: Zeytinyağı şişesinde üretim tarihi veya son tüketim tarihi bulunmalıdır. Taze zeytinyağı tercih edilmelidir.
6. Üretici Bilgileri ve Sertifika: Güvenilir ve tanınmış üreticilerden alışveriş yapmak önemlidir. Ürettikleri ürünün sertifikasını incelemeniz daha güvenli bir alışveriş yapmanızı sağlar.
7. Filtreleme Durumu: Filtrelenmemiş zeytinyağı daha bulanık bir görüntüye sahip olabilir. Bu da doğal olmasının bir işareti olabilir. 

Bu ipuçları, doğal ve kaliteli zeytinyağını ayırt etmenize yardımcı olabilir. Ancak en kesin sonucu elde etmek için güvenilir bir üretici veya satıcıdan alışveriş yapmak her zaman en iyisi olacaktır.

Zeytinyağının Sağlığa Faydaları 

Kalp sağlığından cilt bakımına kadar zeytinyağı birçok bölümde fayda sağlar. Bu faydalara genel olarak bakarsak:

• Kalp Sağlığı: Zeytinyağı, doymuş yağlar yerine tercih edildiğinde kalp sağlığını korumaya yardımcı olabilir. Margarin gibi yağları hayatınızdan çıkarıp daha sağlıklı ve güvenli olan zeytinyağını tercih edebilirsiniz.
• Sağlıklı Cilt ve Saç: Zeytinyağı, cilde ve saça nem sağlar ve sağlıklı bir cilt ve saç görünümüne katkıda bulunabilir. Haftada bir kez saçınıza sürüp bir saat bekleyip yıkadığınızda aradaki farkı gözlemleyebilirsiniz.
• Antioksidanlar: Zeytinyağı, vücuda güçlü antioksidanlar sağlar. Bu antioksidanlar hücresel hasarı azaltabilir ve kronik hastalık riskini düşürebilir.
• Kilo Kontrolü: Zeytinyağı, doymuş yağlara kıyasla daha iyi bir tokluk hissi sağlayabilir. Bu da kilo kontrolüne yardımcı olabilir.
• Bağışıklık Sistemi Desteği: Zeytinyağı, bağışıklık sisteminin güçlenmesine yardımcı olan antioksidanlar içerir. Her sabah bir kaşık zeytinyağı içmek bağışıklık sisteminizi güçlendirecektir.

Zeytinyağı Tarihçesi 

Zeytinyağı, insanlık tarihinde binlerce yıl öncesine dayanan bir mirasa sahiptir. Antik Mezopotamya ve Mısır'da kullanılan zeytinyağı, tıbbi, besinsel ve dini amaçlarla önemli bir rol oynamıştır. Eski Yunan ve Roma medeniyetleri, zeytinyağını yemek pişirme, cilt bakımı ve aydınlatma için kullanarak zeytinyağının değerini anlamışlardır. Orta Doğu'dan Avrupa'ya yayılan zeytin ağaçları, bu eşsiz yağın dünya çapında popülerliğini artırmıştır. Günümüzde ise zeytinyağı, sağlık ve mutfak dünyasında vazgeçilmez bir yere sahip lezzetli ve besleyici bir yağ olarak bilinmektedir.

Zeytinyağı ve Türk Mutfağı 

Türk mutfağında çok önemli bir yeri olan zeytinyağı, salatalardan mezelere, et yemeklerinden tatlılara kadar birçok yemekte kullanılır. Türk mutfağının özgün lezzetlerinden biri olan zeytinyağlı yemekler ise ayrı bir kategoride yer alır ve zeytinyağının taze ve zengin tadını en iyi şekilde yansıtır.

Zeytinyağı Alışverişinde Nelere Dikkat Edilmeli?

Zeytinyağı, alırken dikkat edilmesi gereken bazı püf noktaları vardır. Sağlıklı ve sürdürülebilir bir alışveriş için önemli ipuçları şöyledir:

1. Sızma Zeytinyağı Tercihi: Sızma zeytinyağı, en doğal ve besleyici olanıdır. Soğuk sıkım yöntemiyle elde edilir ve değerli besin maddelerini korur. Bu nedenle mümkünse alışverişlerinizde soğuk sıkım sızma zeytinyağı tercih etmelisiniz. 
2. Üretim Yeri Bilgisi: Zeytinyağı alırken ürünün menşe ülkesine ve üretilen çiftliğin bölgesine dikkat etmek önemlidir. Kaliteli ve güvenilir zeytinyağı genellikle Akdeniz ülkelerinden, özellikle İspanya, İtalya ve Türkiye gibi bölgelerden gelir. Türkiye’de en kaliteli zeytinyağları Ege Bölgesi ve Marmara Bölgesinin bazı kıyılarıdır. Butik tarzda üretim yapan çiftliklerin ve üreticilerin tercih edilmesi kalite garantisi sağlar.
3. Organik ve Doğal Zeytinyağları: Organik zeytinyağının kullanımı, kimyasal gübreler veya zararlı tarım ilaçları kullanılmadığı için sağlık açısından daha iyidir. Doğal yöntemlerle üretilen ürünler tercih edilmelidir. Ancak burada organik üretim sertifikasyonun güvenilirliği de dikkate alınmalıdır. Sertifikasyon standartları yüksek ve kontrol mekanizmaları olan sertifikasyonlar daha garantilidir.
4. Filtreli ve Filtresiz Zeytinyağları:  Filtrelenmiş zeytinyağları daha uzun süre dayanabilir ve daha berrak bir görünüme sahiptir. Ancak bazıları bu işlemin zeytinyağının doğallığını azaltabileceğini savunur. Kişisel tercihinize göre bu noktayı değerlendirebilirsiniz. 
5. Ambalaj Malzemesi: Zeytinyağı, ışık, hava ve sıcaklık değişimlerinden etkilenebilir. Bu nedenle, koyu cam veya metal ambalajlarda satılan zeytinyağlarını tercih etmek, ürünün kalitesini korumasına yardımcı olabilir. Plastik kaplarda ve de açık renk ambalajlarda satılan zeytinyağlarından uzak durmalısınız. 
6. Tat ve Aroma Profili: Kaliteli bir zeytinyağının tat ve aroma profili önemlidir. Zeytinyağının taze ve meyvemsi bir tadı olmalıdır. Hafif bir acılık ve baharatlı bir aroma içermelidir. Ürünün tadına bakarak kalitesini değerlendirebilirsiniz ya da bilmediğiniz bir markadan önce küçük bir miktar satın alarak deneme sonrasında büyük miktarlara geçebilirsiniz.
7. Polifenol Oranı: Polifenol oranı zeytinyağı alışverişi için önemlidir. Polifenoller, antioksidan özelliklere sahip bileşiklerdir ve sağlık için birçok fayda sağlarlar. Zeytinyağında yüksek polifenol içeriği, antioksidan aktivitenin artmasına ve dolayısıyla kalp sağlığını desteklemeye yardımcı olabilir. Ayrıca polifenoller zeytinyağının acılığını ve aromasını da etkiler. Bu nedenle polifenol oranı yüksek olan zeytinyağları genellikle daha kaliteli ve sağlıklı kabul edilir. Yüksek polifenollü zeytinyağları içimlik zeytinyağı olarak da adlandırılabilir.
8. Sürdürülebilirlik Politikası: Zeytinyağı üreticisinin sürdürülebilirlik politikalarını göz önünde bulundurmak da önemlidir. Çevreye duyarlı üretim yöntemleri kullanan ve yerel ekonomiyi destekleyen markaları tercih etmek doğaya ve topluma katkı sağlar.

Sağlıklı ve sürdürülebilir bir zeytinyağı alışverişi için bu püf noktaları göz önünde bulundurarak en kaliteli ürünü seçebilir ve sağlıklı yaşamınıza katkıda bulunabilirsiniz. BonaLiva’da, özel çiftliklerde üretimi yapılmış, soğuk sıkım sızma, yüksek polifenollü, ambalaj kalite standartları yüksek, 100% saf zeytinyağına ulaşabilirsiniz. BonaLiva’da erken hasat dönemlerinde veya sezon sonunda en kaliteli zeytinyağlarını avantajlı fiyatlarla bulmak da mümkündür.